ZAPRASZAM DO WSPÓLNEJ WĘDRÓWKI NA SZLAKU POLSKIEJ HISTORII - felieton Janiny Firlej

ZAPRASZAM DO WSPÓLNEJ WĘDRÓWKI NA SZLAKU POLSKIEJ  HISTORII

CIEKAWOSTKI HISTORYCZNE NASZEJ OJCZYZNY


3 MAJ 1791 roku na Zamku  Królewskim w Warszawie została uchwalona Ustawa Rządowa- nazwana Konstytucją 3 Maja. Było to wydarzenie dające Polakom nadzieje na poprawę bardzo trudnej sytuacji  na arenie międzynarodowej oraz  wzmocnienie podzielonego i skłóconego społeczeństwa. Cały świat patrzył z podziwem na uchwaloną przez Polaków Konstytucję drugą na świecie a pierwszą w Europie. Była nowoczesna a jednocześnie, stała się ostatnią wolą i testamentem  gasnącej Ojczyzny.
Jej triumf przyniosły późniejsze wydarzenia, pomimo nienawistnych spojrzeń na suwerenna silną Polskę sąsiadów. Niezmiennie to pragnienie podporządkowania naszego kraju trwa do dziś.
 Nawet metody są podobne.
Prezydent Rzeczpospolitej Andrzej Duda w swoim przemówieniu podkreślił „Albo kolejne pokolenia będą budowały Rzeczpospolitą silną, niepodległą suwerenną, albo nie będzie to w istocie nasza Polska”.
Tak samo 120 lat temu apelowała generałowa Jadwiga Zamoyska. Trudne jest nasze położenie geopolityczne. Całe wieki Polacy przelewali krew by wywalczyć i zachować wolność naszej Ojczyzny. Problemy w kraju były wykorzystywane przez obce kraje, do niszczenia, podsycania  podziałów, rozbijania jedności narodowej, by powołać swoje obce polskiemu interesowi zwierzchnictwo.
Ale historia uczy  że Naród Polski nie poddał się, miał ludzi oddanych sprawie polskiej.
Który naród miał tylu męczenników oddanych służbie Bogu i Ojczyźnie ? Wieki mijają ale zagrożenia wciąż te same pozostają, metody rozsiewania niepokojów społecznych pozostają takie same. Przypomniał to swemu narodowi Prezydent Andrzej Duda na Placu Zamkowym podczas  uroczystości Święta Konstytucji  3 maja. W chwili uchwalenia Konstytucji 3  maja regulującej organizację władz państwowych, praw i obowiązków obywateli, gwarantujących rozwój państwa pojawili się tacy, którzy mówili o zagrożeniu wolności. Stawiali w obronie „liberum veto” które konstytucja zniosła. Chodziło im o  obronę przywilejów, bogactw po prostu majątków.
 
WSPÓŁTWÓRCY KONSTYTUCJI
Udział brało wiele osób mniej lub bardziej znanych. Ten dokument określono jako ostatnią wolę i testament gasnącej Ojczyzny.


 
SZLACHTA WOBEC NOWEJ USTAWY



Konstytucja wprowadziła trójpodział władzy: ustawodawczą, wykonawczą, sądowniczą,  nowa ustawa ograniczała przywileje szlachty zwłaszcza tej najbiedniejszej tzw. gołota. Dotychczas można było poprzez liberum veto zniweczyć wszelkie próby zmian w  państwie, co skrzętnie wykorzystywały sąsiednie mocarstwa opłacając zdrajców, tym sposobem hamując próby reorganizacji ustroju w Polsce. Innym zapisem, który budził w szlachcie sprzeciw było nadanie praw mieszczanom. Mogli oni posiadać majątki ziemskie i  zajmować najwyższe stanowiska w  państwie, mogli uzyskać prawa szlacheckie ze wszystkimi przywilejami zyskali także głos w Sejmie , chłopi też uzyskali większe prawa, objęci zostali opieką państwa. Szlachcie odebrano  prawo „liberum veto” , zakazano zawiązywania Konfederacji , ograniczono siłę Sejmików ziemskich. Nowa Konstytucja z dniem wejścia w  życie rozwiązała Rzeczpospolitą Obojga Narodów i  powołała Rzeczpospolitą Polską. To się szlachcie nie spodobało a także to, że zniesiona została wolna elekcja, a władza tronu stawała się dziedzicznie. Wraz z  wejściem w  życie  nowej  Konstytucji  powołana została regularna armia ( 100 tysięcy żołnierzy). Wprowadzono podatki 10 procent szlachta 20 procent duchowieństwa. Z podatków zwolniono chłopów szlachtę bez ziemi i  mieszczan .
 
OBALENIE KONSTYTUCJI KONFEDERACJA TARGOWICKA


Jaka to bywa w  naszym kraju , utrata przywilejów władzy, spowodowała ogromny i  zajadły sprzeciw zainteresowanych , który skończył się zdradą i  upadkiem korony. Podatna na przekupstwo i zdradę biedna szlachta i magnateria straciła możliwości kupczenia ustawami.
Nie mogła za pieniądze zgłaszać liberum veto żeby wstrzymywać wprowadzenie praw, które nie były na rękę obcym, zainteresowanych słabością Polski. W 1792 roku  w Petersburgu utworzono konfederację targowicką. Targowiczanie wystosowali prośbę do władz Rosji aby jej armia pomogła przywrócić w Polsce prawo i  sprawiedliwość.
Początkowo armia Polska radziła sobie, jednak gdy Rosjanie dotarli do Warszawy Poniatowski uległ dołączył do targowiczan. Wojsko Polskie rozpadło się a  pragnienie wolności umarło wraz z nimi.
Po zwycięstwie nad Polakami Rosjanie nie opuścili naszego kraju, który zniknął z mapy Europy na ponad wiek.
 
KOCHAJMY NASZĄ OJCZYZNĘ TAK JAK SWOJA MATKĘ


 
Jeżeli potrafimy wyciągać wnioski z historycznych doświadczeń, a głęboko wierzę, że tak jest,  słuchać ludzi jasno widzących złożoność wydarzeń, dzięki dobrej woli  i  otwartości   umysłu na  wszystko co jest interesem narodowym, unikniemy wielu klęsk. Obecnie jesteśmy na rozdrożu , tych samych mechanizmów, za którymi kryje się osłabienie Polski, podporządkowanie obcym interesom,  osłabienie naszej suwerenności.
Każda epoka ma swoich wrogów „obcych panów” i „ swoją targowicę”. Naciski zewnętrzne, są tak silne jak podczas tamtej epoki rozbiorowej ale mamy szansę zdać ten trudny z egzamin z życia.
Nie wspominajmy dziejów porozbiorowych tylko z bólem, ale z dumą zobaczmy i doceńmy ogrom poświęcenia, silnego ducha, dowody nieśmiertelności Polaków, nad tym morzem łez, krwi i pięknego słowa, które pokrzepia każdego z nas: „Jeszcze Polska nie zginęła”!
Zapraszam do refleksji, analizy, przemyśleń. Serdecznie pozdrawiam wszystkich czytelników moich felietonów.
 

Z wyrazami szacunku
Janina Firlej