Antoni Sejmej Górszczyk to postać wyjątkowa, szczególnie dla Pisarzowej. Nic więc dziwnego, że mieszkańcy tłumnie przybyli na spotkanie promocyjne książki pt. „O miłości Ojczyzny nie deklamowaliśmy... Wspomnienia Antoniego Sejmeja Górszczyka” w opracowaniu Sylwestra Rękasa – historyka, archiwisty i popularyzatora historii.
Wydawnictwo opracowane zostało na podstawie maszynopisu pamiętnika, zawiera wiele zdjęć i dokumentów. Antoni Sejmej Górszczyk w swoim pamiętniku opisał okres od dzieciństwa do momentu wybuchu II wojny światowej.
Spotkanie otworzył dyrektor biblioteki Jacenty Musiał, który zwrócił uwagę na ogromny patriotyzm Antoniego Górszczyka. Jak podkreślał to była postać nietuzinkowa, wielki patriota, zasłużony dla regionu i pokoleń.
- Antoni Górszczyk to wybitna postać z terenu całej Małopolski. Nauczyciel, legionista, etnograf, działacz społeczny i wieloletni członek Wydziału Powiatowego w Limanowej – wyliczał dyrektor.
Wójt gminy Limanowa Jan Skrzekut wskazał na potrzebę promowania takich osób, by coraz lepiej wrastały w pamięć kolejnych pokoleń. Na spotkanie przybyli: Leszek Mordarski, radny miejski, Stanisław Smoleń – ambasador, Joanna Michalik – dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej, Stanisław Ociepka – redaktor Echa Limanowskiego, Stanisław Rząsa, emerytowany nauczyciel i wieloletni dyrektor szkoły w Dobrej, Karol Wojtas - limanowski historyk i regionalista, Maria Trzupek – instruktor Biblioteki Powiatowej, Górka Małgorzata – prowadząca Warsztaty Artystyczne „Czerwone Korale”, Janina Cempa – Przewodnicząca KGW w Pisarzowej, Stanisława Oleksy – artystka z Męciny, oraz mieszkańcy Pisarzowej i Męciny.
,,Antoni Sejmej Górszczyk urodził się 13 stycznia 1892 roku w Pisarzowej w wielodzietnej, zamożnej rodzinie chłopskiej. Miał braci Piotra, Stanisława, Franciszka oraz siostry Rozalię i Marię.
Według tradycji rodzinnej, o której pisze Autor wspomnień, Górszczykowie byli w Pisarzowej od czasów króla Jana III Sobieskiego, kiedy niejaki Sejmej otrzymał górę. Górę tę zwano odtąd Sejmejówką. Górszczykowie nazwisko przyjęli od formy ukształtowania terenu. Do niego dodawali czasem drugi człon Sejmej, pierwotną nazwę ich rodu. (…).
[Antoni Górszczyk] od 1912 roku należał do Polskich Drużyn Strzeleckich. Po wybuchu I wojny światowej, wraz z grupą 29 strzelców z powiatu limanowskiego, przybył na zgrupowanie, do majątku w Łososinie Górnej, skąd wymaszerowali do krakowskich Oleandrów. Po krótkim pobycie w Krakowie, a później ponownie w Łososinie Górnej, strzelcy limanowscy wyjechali do Choczni koło Wadowic. Otrzymał przydział do 3. Pułku Piechoty Legionów Polskich i brał udział w walkach na froncie w Karpatach Wschodnich i Bukowinie. Pułk ten stał się częścią późniejszej II Brygady Legionów Polskich. (…)
1 czerwca 1915 roku został wzięty do niewoli pod Łużanami na Bukowinie i wywieziony do Stawropola, na północy Kaukazu. Jako jeniec wojenny pracował najpierw na roli u bogatego gospodarza, a następnie w rosyjskiej Grodzkiej Uprawie (Magistrat Miasta), w parku miejskim jako ogrodnik, a nawet zarządzający ogrodem miejskim. W Stawropolu aktywnie angażował się w sprawy miejscowej Polonii. Z ramienia Polskiego Klubu Demokratycznego otrzymał nominację na członka zarządu stawropolskiego Polskiego Towarzystwa Pomocy Ofiarom Wojny. Przebywając w Stawropolu obserwował również krwawy przebieg rewolucji rosyjskiej.
Do kraju powrócił pod koniec 1918 roku, uciekając przed wymiarem sprawiedliwości białej Rosji, której wojska wówczas zajęły Stawropol i krwawo brały odwet na faktycznych i domniemanych zwolennikach rewolucji październikowej. Za walkę w Legionach został odznaczony Orderem Virtuti Militari, Krzyżem Niepodległości, dwukrotnie Krzyżem Walecznych, natomiast za pracę społeczną został uhonorowany Srebrnym Krzyżem Zasługi oraz Medalem Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości.
(…)
Zmobilizowany, walczył w kampanii wrześniowej 1939 roku, w 1. Brygadzie Górskiej Strzelców (brygada piechoty Korpusu Ochrony Pogranicza), w składzie Armii „Karpaty”. Jednostka stacjonowała w Nowym Targu. Jego oddział, po wielu dniach walk, został rozbity w okolicach Lubaczowa, a on sam przedostał się do Lwowa. Klęska wrześniowa mocno przygnębiła byłego legionistę. Podczas próby przekroczenia nowej granicy, pomiędzy strefą okupacyjną Związku Sowieckiego a Generalną Gubernią, został złapany i zamknięty na cztery tygodnie w przemyskim więzieniu, znajdującym się wtedy po stronie sowieckiej. Udało mu się przedostać przez granicę w lutym 1940 roku (przeszedł po zamarzniętym Sanie). Poszukiwany przez gestapo, ukrywał się w lesie, w swojej rodzinnej okolicy. Utrzymywał kontakt z miejscowymi nauczycielami, z którymi zorganizował tajne nauczanie. Założył trzy punkty tajnego nauczania. Uczył historii i geografii. (…) W czasie okupacji Górszczyk udzielił schronienia w swoim domu uciekinierowi z Auschwitz, Wincentowi Gawronowi, artyście malarzowi ze Starej Wsi”.
Jak zaznaczył autor, Górszczyk ,,wyróżnił się szczerym patriotyzmem”. Jego wspomnienia są dokumentalnym zapisem czasów, tak istotnych, zwłaszcza dla całego powiatu limanowskiego.
Na koniec spotkania, uczestnicy, którzy znali osobiście Górszczyka, podzielili się swoimi wspomnieniami. M. in.: Stanisława Oleksy z Męciny wspominała, lekcje, zwłaszcza rysunku, oraz wspomnienia wojenne, którymi dzielił się z dziećmi nauczyciel Górszczyk.
Po spotkaniu można było zaopatrzyć się w książki autora. Dyskusja trwała jeszcze długo. Wymieniano wspomnienia, przytaczano różne historie. Sentymentalna podróż zakończyła się późnym wieczorem i z pewnością na długo pozostanie w pamięci uczestników.
Spotkanie w bibliotece odbyło się w ramach cyklu: ,,Limanowianie znani i nieznani”. Bibliotekarze podkreślają, że w każdej bibliotece gminnej jest książka autorstwa Sylwestra Rękasa, którą można wypożyczyć pogłębiając swoją wiedzę o tym wybitnym Pisarzowianinie. Na podkreślenie zasługuje fakt, iż autor za spotkanie nie pobiera żadnego honorarium.
Sylwester Rękas – historyk, archiwista i popularyzator historii. Ukończył studia historyczne na KUL. Kierownik nowosądeckiego Oddziału Archiwum Narodowego w Krakowie. W ramach pomocy udzielanej instytucjom polonijnym wspomagał w pracy archiwalnej Instytut Józefa Piłsudskiego i Studium Polski Podziemnej w Londynie. Współpracuje z wieloma organizacjami pozarządowymi popularyzującymi historię. Sylwester Rękas to autor monografii historycznej Powiatu Limanowskiego (2014), opracowania pamiętników Antoniego Górszczyka z Pisarzowej (2019) oraz współautor Elementarza historycznego Sądeczanina (2020-2021).
źr. Gminna Biblioteka Publiczna w Starej Wsi
Liczba wyświetleń: 907
Oficjalny serwis
