„Ziemia Limanowska i jej mieszkańcy na drodze ku Niepodległej”

W piątek 21 września w Bibliotece Publicznej w Nowym Rybiu odbył się wykład profesora dr hab. Mariusza Wołosa pt.: „Ziemia Limanowska i jej mieszkańcy na drodze ku Niepodległej”. Prelekcja jest częścią przedsięwzięć prowadzonych w ramach projektu ,,Z Ziemi Limanowskiej ku Niepodległości” w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa”. 

Profesor Marian Wołos jest pracownikiem Instytutu Historii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie oraz Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie oraz specjalistą między innymi z zakresu historii dyplomacji XX wieku, historii polskich ruchów i działań narodowowyzwoleńczych przed I wojną światową i w jej trakcie oraz dziejów Związku Sowieckiego. Jest także autorem ponad 200 prac naukowych. W latach 2007 – 2011 był dyrektorem Stacji Naukowej PAN w Moskwie.

W wykładzie w piątkowy wieczór udział wzięli licznie zgromadzeni mieszkańcy Nowego Rybia i innych miejscowości Ziemi Limanowskiej w tym Przewodniczący Rady Gminy Limanowa Stanisław Młyński, sołtys wsi Jan Myszka, bibliotekarze i nauczyciele z Limanowszczyzny oraz liczna grupa miejscowej młodzieży. Przybyłych gości jak i samego wykładowcę na początku przywitał dyrektor Gminnej Biblioteki Publicznej w Starej Wsi Jacenty Musiał. Podkreślił także, że wykład jest częścią większego projektu dofinansowanego z projektu Niepodległa.



Podczas wykładu prof. Marian Wołos przedstawił zebranym wkład Józefa Alojzego Becka oraz rodziny Marsów w działania niepodległościowe na terenie Ziemi Limanowskiej. Profesor na wstępie przedstawił okoliczności przybycia Józefa Alojzego Becka wraz żoną Bronisławą do Limanowej oraz okoliczności związane z zawiłościami chrztu ich syna Józefa Becka juniora przyszłego ministra spraw zagranicznych II RP. Zaznaczył, że gdyby nie Zygmunt Mars, który sprowadził Józefa Alojzego Becka do Limanowej to dzieje Ziemi Limanowskiej potoczyłyby się zupełnie inaczej. Następnie przedstawił poszczególne działania i inicjatywy, które Józef Alojzy Beck wraz żoną Bronisławą prowadzili na Ziemi Limanowskiej w latach 1899 – 1918. Profesor podkreślił szczególnie zasługi związane z zakładaniem czytelni ludowych, zakładaniem drużyn strzeleckich oraz uświadamianiem narodowym mieszkańców Limanowszczyzny. Podkreślił także że już w młodości w Limanowej dzieci Józefa Alojzego Becka czyli Józef junior oraz jego młodszy brat Kazimierz wdrażali się w działalność niepodległościową. To tu, w Limanowej młody Kazimierz Beck wraz z Juliuszem Mieroszewskim redagowali i wydawali gazetkę „Zorza”. Redakcja tej gazetki mieściła się w pomieszczeniu Towarzystwa Szkoły Ludowej gdzie pracowała Bronisława Beck. Wykładowca zaznaczył, że poszczególne działania nie mogłyby się udać, gdyby nie poszczególne rodziny, które całym swym życiem i działaniem włączały się w pracę na rzecz odzyskania Niepodległości. Szczególne zasługi na Ziemi Limanowskiej ma rodzina Marsów, ale także rodziny Mieroszewskich, Dunikowskich, Żuk – Skarszewskich czy też Romerów.

W dalszej części wykładowca skupił się na działalności na Ziemi Limanowskiej organizacji takich jak Związek Strzelecki, Polskie Drużyny Strzeleckie, Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” czy też w późniejszym okresie POW. Przedstawił także atmosferę domu Becków w Limanowej gdzie bywali z wizytami wybitni działacze niepodległościowi tacy jak: Józef Piłsudski, czy jego starszy brat Bronisław Piłsudski, Władysław Orkan i wielu innych.
Na koniec profesor Wołos nakreślił okoliczności przejęcia władzy na Limanowszczyźnie od Austriaków przez Polską Komisję Likwidacyjną w Krakowie i jej struktury na Ziemi Limanowskiej. Zaznaczył, że dokumenty dotyczące działalności i struktur Polskiej Organizacji Wojskowej i Polskiej Komisji Likwidacyjnej dotyczące Ziemi Limanowskiej znajdują się w archiwach rosyjskich gdzie zostały wywiezione przez Rosjan w latach 40 XX wieku.Na zakończenie spotkania dyrektor Jacenty Musiał i Przewodniczący Rady Gminy Stanisław Młyński podziękowali prelegentowi za przybycie i wręczyli pamiątki związane z Ziemią Limanowską.

Projekt dofinansowano ze środków Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2021 w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa”. Organizatorem wydarzeń jest Gminna Biblioteka Publiczna w Starej Wsi.