W dniu 6 lipca 2017 r. w Gminnej Bibliotece Publicznej w Starej Wsi odbył sie wykład dr Wandy Matras-Mastalerz pt. “Jak umysł rosnie w siłę, gdy mózg się starzeje”.
Spotkanie w imieniu oragnizatorów, którymi byli Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Limanowej oraz Gminna Biblioteka Publiczna w Starej Wsi otworzył Jacenty Musiał dyrektor biblioteki witając przybyłych gości wśród których byli m.in. Halina Matras emerytowana dyrektorka Biblioteki Miejskiej i Powiatowej w Limanowej , dyrektor I LO Anna Mruk, Grazyna Jacak-Świerkosz prezes Zarządu Limanowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku wraz z słuchaczami, Dorota Musiał kierownik GOPS Limanowa z pracownikami, Urszula Biernat sołtys wsi Stara Wieś.
Następnie przestawił dr Wandę Matras – Mastalerz, mówiąc że pochodzi z Młynnego, jest adiunktem w Instytucie Nauk o Informacji Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie, doktor nauk humanistycznych w dziedzinie literaturoznawstwa, członek Zarządu Polskiego Towarzystwa Biblioterapeutycznego we Wrocławiu, kierownik Zespołu ds. Badań nad Książką w ramach Ośrodka Badań nad Mediami UP w Krakowie, przewodnicząca Krakowskiego Koła Biblioterapeutów, kierownik kursów z zakresu biblioterapii i bajko terapii. Mieliśmy przyjemność i zaszczyt gościć Ją na wielu bardzo interesujących wykładach w naszej bibliotece.
W pierwszej części spotkania Prelegentka omówiła budowę mózgu zwracając uwagę na struktury zaangażowane w procesy pamięci. Licznie zgromadzeni Słuchacze mogli dowiedzieć się, że większość procesów myślowych i przetwarzanie danych napływających z zewnątrz odbywa się w powierzchniowej, mocno pofałdowanej warstwie mózgu zwanej korą. Podstawowa część mózgu dzieli sie na dwie połowy zwane półkulami mózgowymi, które wyglądają bardzo podobnie, ale funkcjonują odmiennie. Każda półkula odpowiada za inne czynności. Półkula lewa kontroluje prawą cześć ciała i odbiera z niej informacje sensoryczne, jest zaangażowana w przetwarzanie mowy, odpowiada za myślenie logiczne, liczy, analizuje, pamięta daty, fakty, nazwiska, dostrzega odmienności i preferuje ustny sposób wyjaśniania problemów. Półkula prawa pełni nadzór nad lewą stroną ciała, odbiera i opracowuje informacje przestrzenne i obrazowe, rozpoznaje twarze, preferuje rysowanie i manipulowanie przedmiotami, wykorzystywana jest przy czynnościach wymagających wyobraźni i wizualizacji. W wykonywaniu większości zadań biorą udział obydwie półkule, a przepływ informacji między nimi zapewnia grube pasmo włókien nerwowych tworzących ciało modzelowate (nazywane też spoidłem wielkim). Każdy ruch naprzemienny stymuluje współpracę półkul mózgowych. Zatem, dla prawidłowej pracy mózgu potrzebny jest ruch (marsz z kijkami, spacer, pływanie, jazda na rowerze itd). Podczas spotkania Uczestnicy wykonali także ćwiczenie polegające na zapamiętaniu jak największej ilości twarzy i nazwisk.
Pamięć przechowywana jest w komórkach nerwowych zwanych neuronami, w nich dokonują się podstawowe procesy przetwarzania i integracji informacji. Ludzki mózg zawiera miliardy neuronów, połączena między nimi nazywamy synapsami. Dzięki synapsom neurony kontaktują się ze sobą i przekazują dane. Każdy neuron ma około 1000 połączeń synaptycznych z innymi neuronami, co pozwala na ich nieustanną współpracę. W ten sposób liczba połączeń w mózgu jest aż 500 tys. razy większa niż w najnowocześniejszym mikroprocesorze komputera. By ćwiczyć pamięć, należy ciągle starać się robić coś nowego, wymagającego od nas koncentracji, wyobraźni, zaplanowania poszczególnych etapów działania oraz rozumienia przyczynowo-skutkowego. Podczas takich działań przyrastają nam nowe połączenia neuronalne. Jak napisał neurobiolog Elkhonon Goldberg w książce Fitness mózgu: "Trzeba ciągle wychodzić poza strefę komfortu i próbować czegoś nowego. Tylko wtedy mózg się rozwija. Rozwiązywanie krzyzówek tylko początkowo bywa korzystne. Gdy robimy coś wiele razy tylko powtarzamy schemat". Zatem, jednym z największych wrogów naszej pamięci jest rutyna. Jeśli tę samą czynność wykonujemy wiele razy, mózg się na niej nie skupia, dlatego nie pamiętamy czy zamknęliśmy drzwi, wyłączyliśmy żelazko lub zakręciliśmy gaz. Trzeba świadomie koncentrować się na czynnościach, które chcemy zapamiętać. Można np. półgłosem powiedzieć sobie, jakiej właśnie dokonaliśmy czynności by zwrócić na nią uwagę mózgu.
Systemy pamięciowe dzieli się najczęściej na pamięć ultrakrótką (sensoryczną), nazywaną także pamięcią wykonywanych ruchów, pamięć krótkotrwałą (do 30 sekund) i pamięć długotrwałą, często permanentną. Najtrwalej zapamiętujemy to, co budzi w nas emocje. Głębokie ślady pamięciowe powstają również gdy coś nas pasjonuje, zaciekawia, poszerza nasze zainteresowania. Łatwiej zapamiętać nam również to, co słuszymy, widzimy, doznajemy wielokrotnie. Na trwałość pamięci mają wpływ procesy kodowania, zapamiętywania, wydobywania informacji z pamięci długotrwałej oraz zapominania. Podczas spotkania, zostały zaprezentowane formy praktyczne: jak ćwiczyć pamięć, pozytywnie wpływać na jej kondycję oraz dbać o swoje zdolności umysłowe. Ponadto, Słuchacze mogli przyjrzeć się zjawisku "mam to końcu języka" czyli deklaruję, że wiem, ale w tym momencie nie mogę sobie przypomnieć. Omówiono też zniekształcenia w przypominaniu, proces interferencji czyli nakładania się śladów pamięciowych oraz zaburzenia pamięci (spowolnienie poznawcze, amnezje i demencje).
Wykład spotkał sie z ogromnym zainteresowaniem Słuchaczy wzbudzając uznanie nie tylko dla zasobu wiedzy dr Wandy Matras-Mastalerz, ale i sposobu przekazywania informacji na temat pracy mózgu i funkcjonowania pamieci w ciągu życia człowieka ze szczególnym uwzglednieniem wieku dojrzałego. Spotkanie było ucztą duchową dla wszystkich zebranych Uczestników spotkania. Zadanie dofinansowane było ze środków otrzymanych od Wojewody Małopolskiego w ramach projektu „Rozwijanie form wsparcia i pomocy na rzecz osób starszych”.
Na zakończenie Uczestnicy otrzymali wykaz przydatnych lektur poszerzających wiedzę na temat pracy mózgu oraz zawierających ćwiczenia pamięci.
Oficjalny serwis
