Ortografia na wesoło w ZS w Mordarce

25.05.2015

Uczniowie Szkoły Podstawowej w Mordarce w roku szkolnym 2014/2015 wzięli udział w innowacji pedagogicznej o nazwie „Ortografia na wesoło” autorstwa nauczycielek Ewy Zelek i Aliny Górszczyk. Adresatami innowacji byli w szczególności uczniowie i uczennice z kl.5 i kl.6 dobrowolnie zgłaszający się do udziału i chcący uczestniczyć w pozalekcyjnych zajęciach poświęconych ortografii. Nauczyciele realizujący innowację w szkole to: Alina Górszczyk, Ewa Zelek, Edyta Odziomek, Katarzyna Strug.

Innowacja wykorzystała nowoczesne metody efektywnej nauki ortografii i naturalne zainteresowanie dzieci komputerem, grami i Internetem. Innowacja rozszerzyła program nauczania II etapu edukacyjnego z języka polskiego o zagadnienia ortograficzne i związane ze słownictwem realizowane dopiero w gimnazjum. Zapewniła ona osiągnięcie celów edukacyjnych w sposób ciekawy i nowoczesny. Atrakcyjne środki dydaktyczne tj. wierszyki, zagadki, gry, prezentacje multimedialne, pomysłowo zilustrowane ortogramy dostarczyły dzieciom wielu bodźców, sprzyjały wyrabianiu nawyku bezbłędnego pisania. Zastosowanie ćwiczeń słuchowych sprzyjało wykorzystaniu inteligencji muzycznej do poznawania i zapamiętywania materiału leksykalnego i gramatycznego.

Ćwiczenia ortograficzne były zintegrowane z ćwiczeniami w słuchaniu, mówieniu, czytaniu i pisaniu, wykonywaniu i wykorzystywaniu prac związanych z ortografią – gier, słowniczka, rebusów, krzyżówek oraz czerpaniu z zasobów portali internetowych związanych z ortografią (m.in. www.dyktanda.net.pl, www.ortografka.pl, www.zyraffa.pl; www.pisupisu; www.eduseek.interklasa.pl; www.ortograffitti.pl; www.superkid.pl; http://www.logofigle.pl; http://www.ortofrajda.pl/gry_on_line). Pedagodzy stosowali metody pracy takie jak: praca z tekstem, korzystanie z różnych źródeł informacji, ćwiczenia słuchania i pisania ze słuchu, zajęcia warsztatowe, praca grupowa i indywidualna, drama, pedagogika zabawy, burza mózgów, konkurs, wizualizacja, afirmacje, relaksacja. Położony był nacisk na motywujący system oceniania.

Na zajęciach uczniowie pogłębili swoją umiejętność posługiwania się różnymi źródłami informacji, zwłaszcza słownikami, podczas wypełniania dyktand, kart pracy, tworzenia tekstów i pracy z tekstami. Zdobyli też wiedzę na temat słownikowych stron internetowych i praktyczne umiejętności posługiwania się słownikami on-line (m.in. www.sjp.pwn.pl, http://www.slownik-online.pl/. http://encyklopedia.pwn.pl, www.edupedia.pl, http://www.wsjp.pl/)

Różnorodność ćwiczeń i zabaw pozwoliła wzbogacić formy pracy oraz pogłębić treści nauczania, zainteresować dzieci ortografią, która z ich perspektywy jest mało atrakcyjna i trudna. Innowacja uwzględniała naukę, utrwalanie i systematyzowanie wiadomości. Głównym jej celem była nauka poprzez zabawę. Stosowane w trakcie zajęć aktywne formy pracy sprawiły, że to, co trudne, stało się łatwe i interesujące.

W ramach innowacji w szkole w Mordarce  po raz pierwszy odbyły się I Rodzinne Potyczki z Ortografią. Celem konkursu było propagowanie poprawnych nawyków ortograficznych, wspieranie i integrowanie uczniów ze specyficznymi trudnościami w nauce czytania i pisania, wyzwalanie u uczniów radości, kształtowanie poczucia własnej wartości i nabywanie wiary we własne możliwości i siły, a także przybliżenie środowisku lokalnemu idei Europejskiego Tygodnia Świadomości Dysleksji.

Do rywalizacji w I Rodzinnych Potyczkach z Ortografią o miano najlepszych stawiło się 13 drużyn z klas IV-VI. Konkurs składał się z dwóch części: w pierwszej dyktando pisało dziecko, a opiekun pomagał. W drugiej była sytuacja odwrotna – rodzic pisał tekst, a dziecko w miarę możliwości wspierało swego opiekuna i podpowiadało. Konkurs ortograficzny pozwolił rozbudzić wśród naszych uczniów wrażliwość na piękno języka ojczystego. Trudna sztuka ortografii okazała się doskonałą zabawą, rozwijającą zainteresowania i talenty uczniów. Wszyscy bardzo pozytywnie oceniali przedsięwzięcie i zapowiedzieli swój udział w nim w przyszłym roku.

W ramach realizacji innowacji odbyły się zajęcia z cyklu TECHNIKI RELAKSACYJNE, dotyczące radzenia sobie ze stresem, poprzez zastosowanie prostych technik relaksacyjnych. Uczestnicy mieli okazję zrozumieć istotę i przyczynę stresu, poznali czynniki stresogenne, ćwiczyli relaksację i nauczyli się, jak radzić sobie ze stresem w codziennych sytuacjach. Podczas zajęć łączone były techniki relaksacyjne, wprowadzone zostały elementy muzykoterapii i biblioterapii. Uczniowie zapoznali się z ćwiczeniami relaksacyjnymi, które można wykonywać na lekcjach, w czasie przerwy czy innych zajęć w celu rozluźnienia mięśni naszego ciała, odprężenia organizmu i uwolnienia energii. Dzieci poznały metody rozluźniania mięśni twarzy, ramion, rąk, nóg, brzucha. Wszyscy uczniowie doszli do wniosku, że ćwiczenia relaksacyjne przy spokojnej muzyce wyciszyły ich, odprężyły i nauczyły, jak w prosty sposób eliminować napięcie mięśni

Drugie z kolei zajęcia „Ucz się inaczej ortografii” też miały formę warsztatów, podczas których uczniowie poznali najpopularniejsze metody zwiększające skuteczność nauki i mieli możliwość ich przećwiczenia. Uczniowie nabyli umiejętności organizowania pracy własnej (planowanie czasu nauki i odpoczynku),  samoregulacji procesu uczenia się (dyscyplina pracy, systematyczność, automotywacja). Uczniowie otrzymali pedagogiczno-psychologiczne wsparcie w zakresie określenia własnego stylu uczenia się oraz zastosowania tej wiedzy dla skutecznej nauki.

W ramach realizacji Tygodnia Świadomości Dysleksji uczniowie obejrzeli film, pokazujący w przystępny sposób problem specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu oraz dysleksji rozwojowej - jak się objawia, jakie za sobą pociąga konsekwencje. Mogli także usłyszeć historie dzieci, dowodzące, jak można pokonać trudności, stając się na przykład mistrzem w literowaniu i czytaniu. W trakcie oglądania filmu uczniowie wykonywali zadania, pozwalające usprawnić notowanie, zapamiętywanie i rozumienie treści przekazanych w filmie, na przykład wiedzy o przyczynach i mechanizmach dysleksji. Na kartach pracy pojawiły się mapy myślowe, kolorowe podpisy i zaznaczenia, piktogramy i kody łatwe do odczytania dla piszących. Następnie wszyscy bawili się w trening wypowiedzi w oparciu o tak sporządzone notatki. W ramach akcji uczniowie poznali również sylwetki słynnych dyslektyków, którzy pomimo trudności w opanowaniu umiejętności czytania i pisania, dzięki swojej wytrwałości i determinacji, osiągnęli życiowy sukces. Na korytarzu szkolnym znajdowała się gazetka informacyjno-edukacyjna przeznaczona dla całej społeczności szkolnej, zawierała najważniejsze informacje z zakresu tematyki dysleksji. Podczas trwania Tygodnia Świadomości Dysleksji w sali terapii pedagogicznej wystawione były słowniczki ortograficzne wykonane przez uczniów, gazetka ścienna prezentowała najnowsze wiadomości, publikacje, kontakty z instytucjami wspierającymi osoby z dysleksją.

W ramach Tygodnia Świadomości Dysleksji rodzice otrzymali także broszurę informacyjną o problematyce dysleksji. Zawierała ona informacje na temat symptomów dysleksji, spis i adresy instytucji służących pomocą dzieciom z dysleksją oraz innymi zaburzeniami rozwojowymi, informacje o sposobach organizacji pomocy dzieciom i ich rodzicom na terenie szkoły.

Na koniec uczniowie i nauczyciele przygotowali ciekawy opis i okazałą wystawę prac związaną z realizacją programu, którą wyeksponowali na głównym holu szkoły. Uczniowie samodzielnie stworzyli słowniczki najczęściej popełnianych błędów z wykorzystaniem komputera, a także krzyżówki, ortogramy, wyplatanki, wyszywanki, wyklejanki, modele przestrzenne i origami oraz rysunki przedstawiające frazeologizmy. Podczas pracy grupowej przygotowali także ciekawe gry ortograficzne. Przygotowane prace były z zainteresowaniem oglądane i życzliwie komentowane przez społeczność szkolną oraz rodziców.

Dzięki udziałowi w innowacji uczniowie polubili ortografię. Aktywnie pracowali samodzielnie i w grupach, byli bardzo zaangażowani w realizowane działania, zwłaszcza wykonywane wspólnie z kolegami, co sprzyjało rozwijaniu więzi społecznych i zaprocentowało ciekawymi pracami uczniowskimi. Uczniowie zrozumieli, że ortografii można uczyć się poprzez zabawę i umiejętne korzystanie z różnych źródeł informacji oraz Internetu. Utrwalili zasady ortograficzne i obecnie w większości świadomie je stosują, uzyskując lepsze oceny za prace pisemne i dyktanda. Praca kilku nauczycieli nad poziomem ortografii u uczniów przyniosła więc wymierne efekty.